De economische problemen in Egypte stapelden zich op in 2015 en 2016, met een zeer hoog begrotingstekort van circa 11%, een laag niveau van deviezenreserves.
Staatshoofd:
Abdel Fattah Saeed Hussein Khalil al-Sisi (sinds 8 juni 2014)
Regeringsvorm:
De facto militaire regering
Bevolking:
94,7 miljoen (naar schatting)
De binnenlandse veiligheidssituatie blijft gespannen
Momenteel houdt president Sisi de macht stevig in handen terwijl de militaire regering steeds meer grip op het land krijgt. De populariteit van Sisi is echter gedaald vanwege recente economische hervormingen die hebben geleid tot een scherpe stijging van de inflatie (zie hieronder).
De binnenlandse veiligheidssituatie blijft gespannen omdat het militaire optreden in juli 2013 de Moslimbroederschap in de illegaliteit heeft geduwd, wat het risico op verdere radicalisering van bepaalde elementen vergroot. Op het Sinaï-schiereiland en aan de grens met Libië zorgen jihadistische groeperingen voor onrust. De grootste van die groeperingen is de zogenaamde ‘Sinaï-provincie’, een tak van Islamitische Staat. In april 2017 waren er grootschalige bomaanslagen op koptische kerken (opgeëist door IS), waarna de noodtoestand werd uitgeroepen.
Economische situatie
Grondige hervormingen waar de economie naar verwachting op middellange termijn van zal profiteren
De economische problemen in Egypte stapelden zich op in 2015 en 2016, met een zeer hoog begrotingstekort van circa 11%, een laag niveau van deviezenreserves, tekorten aan Amerikaanse dollars en een hoge afhankelijkheid van financiering. In november 2016 werd door de regering uiteindelijk een IMF programma met een driejarige financieringsfaciliteit van 2 miljard Amerikaanse dollar goedgekeurd, om de broodnodige externe financiële steun te kunnen krijgen. De voornaamste doelstellingen van het programma zijn een flexibele wisselkoers, begrotingsconsolidatie en het doorvoeren van structurele hervormingen. Naast het IMF bieden ook andere multilaterale instellingen (bijvoorbeeld G7) en landen (bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten) bijkomende financiële steun.
Als voorwaarde voor het krijgen van IMF-steun moest Egypte een zwevend wisselkoerssysteem hanteren, overgaan tot belastingverhogingen en korten op de subsidies voor elektriciteit en brandstof. In de eerste dagen na de zwevende wisselkoers, november 2016, verloor het Egyptische pond enorm veel waarde (ongeveer 50%). Ter ondersteuning van de munt en om de inflatie terug te dringen, verhoogde de Centrale Bank de basisrente met 300 basispunten naar 14,75%. De muntdevaluatie heeft het externe concurrentievermogen verbeterd, maar heeft ook gezorgd voor een hogere inflatie die wordt geschat op 22,5% in 2017, door de sterke stijging van de invoerprijzen. Subsidieverlagingen hebben extra druk gelegd op de consumentenprijzen.
De economische groei zal in 2017 naar verwachting dalen doordat de sterke inflatiestijging de consumentenvraag zal afremmen. Ondanks het nadelige effect van stijgende consumentenprijzen zou de economie op middellange termijn toch moeten profiteren van de maatregelen die deel uitmaken van het IMF-programma. Het allerbelangrijkste is het bijsturen van het chronische tekort aan Amerikaanse dollars. Daarnaast zou de export van de muntdevaluatie moeten profiteren terwijl het toerisme naar verwachting verder zal herstellen (hoewel het kwetsbaar blijft voor terroristische aanslagen). Het beleggerssentiment is al verbeterd en de instroom van particulier kapitaal is toegenomen.
Met een zwevende wisselkoers kan Egypte externe schokken beter opvangen. De afhankelijkheid van buitenlandse financiering is nog steeds hoog (2016: 91% van reserves) maar is aan het dalen. De buitenlandse schuld is gestegen maar blijft op een aanvaardbaar niveau (35% van het bbp in 2017). Door de grote externe financiële steun zijn de deviezenreserves aan het toenemen, wat resulteert in een hogere importdekking van 6 maanden in 2017.
De overheidsfinanciën blijven een zwak punt. Het begrotingstekort is aan het afnemen maar blijft hoog: 9,3% van het bbp in 2017. Begrotingsconsolidatie vormt een belangrijk doel bij het IMF-programma en is noodzakelijk om te zorgen voor houdbaarheid van een hoge staatsschuld van circa 95% van het bbp. In ieder geval is deze schuld hoofdzakelijk binnenlands gefinancierd waardoor het wisselkoersrisico wordt beperkt. Het is absoluut noodzakelijk om belastingverhogingen door te voeren en te korten op subsidies teneinde de overheidsfinanciën te saneren. Toch zou het implementeren ervan politiek gezien weleens moeilijk kunnen liggen omdat een groot deel van de overheidsuitgaven bedoeld is om de sociale stabiliteit te garanderen.
Op middellange termijn zien de economische vooruitzichten voor Egypte er positiever uit, dankzij de ontdekking van grote offshore gasvelden. Een stijgende binnenlandse gasproductie zou de komende jaren de elektriciteitsvoorziening moeten verbeteren en de economische activiteit ondersteunen.
