Landenrapport Japan

Landenrapport

  • Japan
  • Landbouw,
  • Automotive/Transport,
  • Chemie/Farmacie,
  • Bouw,
  • Duurzame consumptiegoederen,
  • Electronica/ICT,
  • Financiële diensten,
  • Voeding,
  • Machines/Engineering,
  • Metaal,
  • Papier,
  • Diensten,
  • Staal,
  • Textiel

30 jun 2015

Ondanks de groeiende economie, staat Japan voor demografische uitdagingen. Er moet dringend werk gemaakt worden van de arbeidsmarkt om tot een duurzaam herstel te komen.

 

Japan_juni_2015_overzicht (NL)
Japan_juni_2015_vooruitzichten

 

De insolventieomgeving

Sinds 2009 is het aantal jaarlijkse bedrijfsfaillissementen in Japan gedaald. Er wordt verwacht dat het aantal faillissementen verder zal dalen in 2015, met 10% (zie onderstaande grafiek). Echter, kleinere spelers in bepaalde sectoren, zoals de detailhandel en de bouw, zijn door krimpende marges kwetsbaarder. Bedrijven die steunen op importgoederen kijken ook tegen stijgende uitgaven aan door de devaluatie van de Japanse yen, wat hun financiële veerkracht kan aantasten.

 

 

Japan_juni_2015_insolventies (NL)

 

Belangrijkste economische ontwikkelingen

In de 20 jaar voor 2013 kampte Japan met een heel lage inflatie, met korte periodes van deflatie en trage economische groei. Premier Shinzo Abe nam bij het begin van zijn ambtstermijn in december 2012 onmiddellijk drastische maatregelen om Japans krimpende en deflatoire economie er bovenop te helpen. Abe bedacht de zogenaamde ‚drie pijlen‘-aanpak, nu ‚Abenomics‘ genoemd, die bestond uit een drastische versoepeling van het monetaire beleid, krachtige maatregelen op het vlak van fiscaal beleid en verregaande structurele hervormingen. In juli 2013 verkreeg hij een comfortabele meerderheid in het Hogerhuis, gevolgd door een overwinning in de vervroegde verkiezingen van december 2014, doordat hij een tweederde meerderheid behield voor zijn centrum-rechtse coalitieregering van de Liberaal Democratische Partij (LDP)  en de kleinere Komeito-partij.

Economische groei van 0,9 % verwacht in 2015

In 2013 steeg de economische groei met 1,6 %, dankzij een soepel  monetair beleid en een in februari 2013 gelanceerd grootschalig fiscaal stimuleringspakket. In 2014 vlakte de BBP-groei echter af, vooral door een krimp van 1,2 % in de particuliere consumptie, die ongeveer 60 % van de Japanse economie vertegenwoordigt. De daling in  gezinsuitgaven was een gevolg van de btw-stijging in april 2015, ingevoerd om het hoge begrotingstekort te consolideren.

Er wordt verwacht dat de economie in 2015 met 0,9 % zal groeien,  gevolgd door een groei van 1,4 % in 2016, doordat de particuliere consumptie zich naar verwachting zal herstellen en de exportgroei solide blijft.

 

 

Japan_juni_2015_reele_bbp_groei (NL)

 

Uitstel van een nieuwe belastingverhoging stimuleert particuliere consumptie

De btw-stijging van 5 % tot 8 % in april 2014 had grote gevolgen voor de consumentenuitgaven. Terwijl er in de maanden voor de  belastingverhoging aanzienlijk meer duurzame goederen gekocht  werden, was het effect op de consumentenuitgaven erna negatief. In  2015 wordt echter een herstel verwacht, dankzij uitstekende  werkgelegenheidscijfers en goede prestaties van de aandelenprijzen.  Het helpt ook dat een verdere btw-stijging is uitgesteld tot april 2017  (oorspronkelijk was een stijging tot 10 % gepland voor oktober 2015, in de veronderstelling dat de gezinsconsumptie niet scherp zou dalen).

Na een daling in de tweede helft van 2014 neemt het consumentenvertrouwen sinds het begin van 2015 weer toe. Er wordt  verwacht dat de particuliere consumptie in 2015 zal groeien met 0,7 % en in 2016 met 1,4 %.

 

 

 

 

Japan_juni_2015_particuliere_consumptie (NL)

 

Monetair beleid: kwantitatieve versoepeling houdt aan

In maart 2013 kondigde de gouverneur van de Bank van Japan aan dat  de bank rentevoeten niet langer als een doel beschouwt, maar zich zal richten op de monetaire basis. Sindsdien heeft ze de monetaire basis verbreed door langetermijnobligaties aan te kopen (kwantitatieve versoepeling). Dit programma heeft tot doel de Japanse yen te  devalueren om de export te stimuleren, de import te ontmoedigen en inflatie te creëren.

De Bank van Japan streeft ernaar de inflatie te laten stijgen tot 2 % in de strijd tegen de Japanse structurele deflatie, die de binnenlandse consumptie drukt, omdat bedrijven en consumenten aankopen  uitstellen in de hoop in de toekomst goedkoper af te zijn. Men rekent  erop dat, door meer geld in omloop te brengen, bedrijven en  consumenten meer geld zullen hebben om uit te geven. Voor de Bank van Japan zijn kapitaaluitgaven van vitaal belang in haar immense stimuleringsprogramma, dat de perceptie over aanhoudende deflatie moet veranderen, zodat bedrijven weer zullen investeren in plaats van op hun geld te zitten.

 

 

 

 

Japan_juni_2015_consumptieprijzen (NL)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gekoppeld aan lage rentevoeten zouden de prijzen moeten stijgen en vastgoed en aandelen aantrekkelijker moeten worden.

Het kwantitatieve versoepelingsprogramma werd uitgebreid in oktober 2014 en zal in 2015 voortgezet worden. Na een stijging van 2,8 % in 2014, vooral door de belastingverhoging, wordt verwacht dat  consumentenprijzen zullen stijgen met 0,6 % in 2015 en met 1,4 % in 2016.

De investeringsgroei zal naar verwachting vertragen in 2015, nadat de jaarlijkse groeipercentages drie jaar boven 2,5 % uitkwamen, maar zal  in 2016 weer versnellen. Van de industriële productie wordt een groei  van 2,3 % verwacht in 2015 en een van 4,4 % in 2016.

 

 

Japan_juni_2015_investeringen_vaste_activa (NL)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Exportgroei door zwakkere wisselkoers

Het soepele monetaire beleid van de Bank van Japan heeft geleid tot een devaluatie van de yen, wat de export stimuleerde. In 2014 steeg de export van goederen en diensten met 8,2 % en voor 2015 en 2016 wordt een groei van respectievelijk 8,3 % en 6,0 % verwacht. Dit helpt om de lopende rekening in evenwicht te houden in 2015 en 2016, ook al maakt de devaluatie van de yen de import in Amerikaanse dollar  duurder. Japans lopende rekening profiteert ook van de lagere olieprijs, doordat er de laatste jaren meer fossiele brandstoffen en gas gekocht zijn, als compensatie voor het verlies aan nucleaire energie na de aardbeving en tsunami van maart 2011.

 

Japan_juni_2015_export_goederen_diensten (NL)

 

 

 

 

Staatsschuld neemt naar verwachting af, maar blijft hoog

Na een lange periode van soepel fiscaal beleid kampt de Japanse regering met een zeer hoge staatsschuld: meer dan 200% van het bbp. Japan rekent vooral op binnenlandse schuldeisers om de  overheidsschuld te ondersteunen (ongeveer 90 % is in handen van  Japanse investeerders), wat de financieringsbasis minder vatbaar maakt voor kapitaalvlucht. Maar dit schuldniveau aanhouden is duur en een verdere stijging van de overheidsschuld zou die op een bepaald moment onhoudbaar kunnen maken.

Dit gezegd zijnde, structurele hervormingsmaatregelen en de  belastingverhoging van april 2014 zullen helpen het begrotingstekort  terug te dringen, tot 7,3 % in 2015 en 6,0 % in 2016, terwijl de  overheidsschuld volgend jaar onder de 200 % zal komen.

 

 

Japan_juni_2015_begrotingssaldo (NL)

 

 

 

 

Vooruitzicht: zullen structurele hervormingen doorgevoerd worden?

 

Voorlopig lijken de zogenaamde ‘Abenomics’ te werken. Verwacht wordt dat de inflatie in 2016 weer zal stijgen en de economie zal blijven groeien. Toch staat Japan voor enkele grote uitdagingen. Ondanks de huidige dalende trend blijft het begrotingstekort hoog en het land staat voor demografische uitdagingen: het aantal inwoners daalt en de  beroepsbevolking krimpt ook. Zonder de nodige maatregelen zal Japan onvermijdelijk te maken krijgen met een krimpende belastingbasis en groeiende pensioenuitgaven. Veel sectoren hebben het al moeilijk door een gebrek aan personeel, wat leidt tot hogere arbeidskosten en hun  internationale concurrentiepositie aantast.

Door het resultaat van de verkiezingen van december 2014 heeft  premier Abe een sterk mandaat om de nodige hervormingen door te  voeren en de economie weer op het juiste spoor te krijgen. Om tot een duurzaam herstel te komen en de economische prestaties van het land op lange termijn te stimuleren, moet er dringend werk gemaakt  worden van een flexibelere arbeidsmarkt, een einde aan de  bescherming van landbouwers, dokters en farmaceutische bedrijven en
een verdere deregulering van bedrijven. De regering heeft  aangekondigd dat ze die zaken in deze regeerperiode wil aanpakken,  maar al deze hervormingen stuiten nog op hevig verzet van machtige belangenverenigingen.

Japan staat voor grote demografische uitdagingen

 

 

 

 

 

 

Downloads

Disclaimer

De informatie in dit document wordt uitsluitend ter algemene informatie verstrekt en hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. De toepasselijke voorwaarden zijn te vinden in de polis of de betreffende product- of dienstverleningsovereenkomst. Niets in dit document mag worden opgevat als strekkende tot enigerlei recht, verplichting, verantwoordelijkheid of advies aan de zijde van Atradius, en derhalve ook niet tot enigerlei verplichting tot het uitvoeren van due diligence op afnemers of ten behoeve van uzelf. Indien Atradius due diligence op een afnemer uitvoert, gebeurt dit ten behoeve van haar eigen acceptatiedoeleinden en niet ten behoeve van de verzekeringsnemer of enige andere persoon. Daarnaast zijn noch Atradius noch enige aan haar verbonden ondernemingen, deelnemingen of dochterondernemingen aansprakelijk voor welke directe, indirecte, speciale, incidentele of gevolgschade dan ook voortvloeiende uit het gebruik van de in dit document opgenomen informatie.