Market Monitor - Voedselindustrie - Italië

Marktprestaties in een oogopslag

• Een bescheiden herstel in 2015
• De vleessector krijgt het moeilijker
• Hoger insolventierisico voor kleinere foodretailer

Met ongeveer 385.000 werknemers en een totale omzet van meer dan EUR 132 miljard in 2014 is de foodsector een van de belangrijkste sectoren in Italië. De sector heeft jarenlang geleden onder de binnenlandse economische recessie, maar vorig jaar waren de prestaties stabiel dankzij de lagere grondstof- en energieprijzen. Voor dit jaar worden een bescheiden productiestijging van 1,1% en een omzetgroei van 0,3% verwacht, vooral als gevolg van de toegenomen export (+6%). De sector is erin geslaagd de verliezen veroorzaakt door het Russische invoerverbod te compenseren door zijn export naar de VS en de EU op te voeren.

De winstmarges zijn dit jaar gekrompen, maar zullen naar verwachting stabiel blijven in 2016. Vermoedelijk zal ook het aantal gevallen van betalingsachterstand en insolventie stabiel blijven volgend jaar.

De absolute waarde van de zuivelproductie is dit jaar gestegen, maar niet genoeg om de daling van de melkprijzen goed te maken, wat druk zet op de marges van de bedrijven. De teruggelopen vraag uit China en het Russische importverbod voor voedingsproducten hebben die druk verhoogd. Gelukkig groeide de export van de Italiaanse zuivelsector naar de VS, Japan, de Verenigde Arabische Emiraten en Zuid-Korea. De vooruitzichten voor 2016 blijven echter zwak, tenzij de melkprijzen weer stijgen. Boter en melkpoeder blijven de best presterende producten in de zuivelindustrie.

In de graansector zijn de grondstofprijzen over het algemeen laag, met uitzondering van de tarweprijzen die volatiel bleven na een piek eind 2014 / begin 2015. De prijzen van tarwe hebben de marges in de maalderijsector onder druk gezet. De pasta- en bakkerijsegmenten hebben geprofiteerd van de sterke reputatie van ‘Made in Italy’ in het buitenland en zagen hun export groeien, terwijl de binnenlandse prestaties gelijk bleven. De vooruitzichten blijven positief, gelet op de verdere groei die wordt verwacht in de EU en de VS en de nieuwe marktkansen in Azië.

De binnenlandse consumptie van vlees ligt onder het EU-gemiddelde. De rundvleessector heeft te lijden onder een verandering in de voedingsgewoonten, in die zin dat de consument steeds meer kiest voor wit vlees. Afgezien van het rundvleessegment heeft de sector geprofiteerd van de lagere prijzen van diervoeder, waardoor de marges licht verbeterd zijn. Onlangs waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie voor de negatieve gevolgen van verwerkt vlees voor de gezondheid. Hoewel het nog te vroeg is om de effecten van die waarschuwing te beoordelen, zien we toch al een daling van de vleesconsumptie als eerste reactie van de Italiaanse consument. We volgen deze subsector  nauwlettender dan andere gezien zijn problemen, vandaar ook dat ons risicoacceptatiebeleid restrictiever is.

Na een daling in 2014 is de omzet van de foodretailsector dit jaar weer gestegen. Deze groei werd voornamelijk gegenereerd door grote retailers – kleinere retailers zien hun omzet nog steeds krimpen. Grote retailers zijn beter gekapitaliseerd, hebben meer marktmacht en hebben een redelijke mate van liquiditeit en toegang tot het banksysteem, terwijl kleine en middelgrote retailers geconfronteerd worden met een hoger insolventierisico.

De Italiaanse retailsector blijft sterk gefragmenteerd, met een toenemende concurrentie, een hogere schuldgraad en druk op de marges. Zelfs de grootste Italiaanse spelers zijn klein in vergelijking met andere grote internationale retailbedrijven. Verwacht wordt dat het concentratieproces in het Italiaanse retailsegment in 2016 verder zal versnellen.

Sinds oktober 2012 is er voor de foodsector een wet (‘artikel 62’) die een maximale betalingstermijn van 30 dagen voor bederfelijke producten en 60 dagen voor niet-bederfelijke producten oplegt. Deze wet was ook bedoeld om de liquiditeit in de Italiaanse voedselwaardeketen verder te verhogen en de internationale concurrentiepositie te helpen verbeteren. Tot dusver zijn de gevolgen van de wet echter beperkt. In veel gevallen is de extra liquiditeit gebruikt om kortlopende kredietfaciliteiten bij banken terug te brengen, zonder deze te vervangen door nieuwe investeringen. Daarnaast is er nog steeds een gebrek aan externe controle op de naleving. Veel kleine spelers houden zich nog steeds niet aan artikel 62, wat tot langere betalingstermijnen leidt.