Market Monitor Bouw 2017 - VK

• Meer marktonzekerheid na de Brexit-beslissing
• Contractkwesties en onvoldoende prestaties zijn een probleem
• Nog altijd veel betalingsachterstanden

Na zwakke prestaties in het derde kwartaal van 2016 (de eerste drie maanden na de Brexit-stemming) herpakte de Britse bouwsector zich in het vierde kwartaal, vooral dankzij de woningbouw. Dat gezegd zijnde leed de commerciële bouw nog altijd onder de beperkte investeringen en grotere economische onzekerheid.

Het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten blijft een probleem in deze sector, vooral op de Londense bouwmarkt. Dit leidde tot een kostendruk en bijgevolg tot een beperkter effect van de betere aanbestedingsmarges. Een ander probleem is dat bouwbedrijven tijdens de baisse contracten aangingen onder voorwaarden die niet meer houdbaar waren na 2014, vooral door de hogere grondstoffenprijzen en loonkosten. Aangezien veel bouwbedrijven dergelijke contracten met kleine marges hadden, boekten ze tot voor kort relatief vaak verlies, ondanks de beter gevulde orderboeken naar de toekomst toe. Het ziet er echter naar uit dat dit is afgezwakt naar het einde van 2016 toe, doordat veel van deze projecten werden voltooid en de aanbestedingsmarges voor nieuwe projecten zijn verbeterd.

Ondanks de sinds 2014 toegenomen vraag blijven contractkwesties en onvoldoende prestaties een probleem in de bouwsector. Veel bedrijven werden immers verleid door grote contracten met aantrekkelijke marges. Tegelijkertijd blijft de toegang tot bankleningen moeilijk, vooral voor kleine bouwbedrijven. Voor groeiende bedrijven met een lichtere balans neemt het risico toe dat deze contracten onhoudbaar worden – vooral als er onvoldoende reserves beschikbaar zijn om betalingsachterstanden te financieren met betrekking tot geschillen of vertragingen. Dit leidde in 2015 en 2016 tot enkele insolventies, vaak bij bedrijven die sterk groeien en die het op het eerste zicht redelijk goed
lijken te doen.

Hoewel men voor 2017 geen grote toename van het aantal faillissementen verwacht, zal het aantal insolventies in de bouwsector hoog blijven. Dit geldt ook voor het aantal wanbetalingen en laattijdige betalingen, die naar verwachting zullen stijgen in de eerste helft van 2017.

Tot dusver had de Brexit-beslissing in juni 2016 maar weinig gevolgen voor de Britse bouwsector. De kostendruk nam toe als gevolg van de waardevermindering van het Britse pond, aangezien leveranciers de hogere kosten van ingevoerde grondstoffen doorberekenen. Ook blijft de markt enigszins onzeker. Tal van aannemers hebben nog orders liggen voor 1-2 jaar, die ze vóór de Brexit-beslissing zijn aangegaan (vooral op de Londense markt); deze dienen als kortetermijnbuffer. Ook zitten er grote publieke infrastructuurprojecten in de pijplijn, zoals HS2 (een hogesnelheidspoorwegnet dat het noorden en zuiden van Engeland verbindt), Hinkley Point (een kerncentrale) en Crossrail
2 (een spoorlijn naar Londen en het zuidoosten).

Dit gezegd zijnde is het erg waarschijnlijk dat de Brexit-beslissing op middellange tot lange termijn nadelige gevolgen zal hebben voor de bouw, die een cyclische sector is; een tragere groei van het bbp en minder consumenten-, ondernemers- en investeerdersvertrouwen duwen de prestaties omlaag. De onzekerheid op de markt zal de komende jaren ook toenemen, vooral gezien de mogelijkheid van een ‘harde Brexit’.

Na de verhoging van onze risicobereidheid in 2014 kozen we begin 2015 opnieuw voor een restrictiever acceptatiebeleid, als gevolg van het toenemend aantal faillissementen. De komende maanden zullen we ons voorzichtig blijven opstellen ten overstaan
van deze sector.

Voorlopig handhaven we ons voorzichtige acceptatiebeleid, waarbij de risico’s van geval tot geval worden bekeken. Omdat problemen uit het verleden nu al enkele jaren voortduren en omdat sommige ogenschijnlijk gezonde bouwbedrijven snel achteruitgingen door contractkwesties en onvoldoende prestaties, hebben we de meest recente cijfers van debiteuren nodig. Nauwe contacten met kopers en een regelmatige verstrekking van cijfers stellen ons in staat om een meer geïnformeerde beslissing te nemen omtrent kredietlimieten. Dit zorgt er ook voor dat onze beslissingen zo actueel mogelijk zijn.

Hoewel de Brexit ongetwijfeld gevolgen zal hebben voor de bouwmarkt, is de omvang van deze gevolgen voorlopig onduidelijk. Het ziet er echter steeds meer naar uit dat Artikel 50 zal worden ingeroepen in maart 2017 en dat het een ‘harde Brexit’ zal worden. Daarom gaan we dit nauwlettend op de voet volgen, op basis van een ‘business as usual’-aanpak, en ons acceptatiebeleid aanpassen aan de ontwikkelingen.