Structurele veranderingen in de wereldhandel
Het eerste wat opvalt in de uitkomsten van ons gezamenlijke onderzoek Trends in Export 2016 is de groei van de export naar ons eigen zo geplaagde Europa en de hernieuwde belangstelling voor de Verenigde Staten. In veel opzichten lijkt 2015, terugkijkend, een jaar van breuklijnen met het daaraan voorafgaande decennium. De BRIC-landen zijn niet meer, het aandeel van onze export naar Europa versus de opkomende economieën groeit weer en we moeten constateren dat het aantal conflicthaarden rondom de Europese grenzen zich opstapelt.
Reden genoeg, zou je denken, om de goede stemming onder exporteurs aan te tasten. Niets is echter minder waar. Was in 2015 nog de verwachting dat de exportgroei uit zou komen op 9%, dit is overigens spot on gehaald, voor 2016 is de verwachting zelfs een ‘double digit’ groeipad met een licht stijgende stemmingsbarometer!
Geografisch, als het gaat om de ontwikkeling van bestaande exportmarkten en ook de continue zoektocht naar nieuwe bestemmingen, zijn er eveneens duidelijke veranderingen te constateren. Brazilië lijkt steeds verder weg te zakken in het moeras en ook Rusland heeft zwaar te lijden onder sancties en de algemene recessie plus lage olieprijs. India daarentegen neemt weliswaar de koppositie over van China als het gaat om het groeipercentage van het bbp, maar niet als het gaat om de top exportbestemmingen. China staat daar voor het eerst in de top 5 van belangrijkste exportbestemmingen buiten de EU, terwijl de VS bezig zijn aan een verdere enorme comeback die ook al vorig jaar door ons werd gesignaleerd! Als belangrijke (nieuwe) groeimarkten voor 2016 staan nu ook Duitsland en Iran hoog op het lijstje.
Met het lopende voorzitterschap van Nederland van de EU konden een paar vragen hierover niet uitblijven. Zo krijgt de interne markt een ruime voldoende, maar is er nog veel winst te boeken. Zeker op het gebied van regelgeving, tenslotte een van de speerpunten van de nieuwe commissie en onze eigen eurocommissaris Frans Timmermans, is er nog een wereld te winnen. Meer ‘institutionele’ onderwerpen als de European Payment Directive, het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne en ook TTIP als het over vrijhandel en verdragen gaat, blijken geen hoge attentiewaarde te hebben en zelfs een mogelijke reële dreiging van een Brexit laat de meeste exporteurs relatief koud.
In onze volatiele wereld prijzen wij ons gelukkig met inmiddels een bescheiden groei in de meeste Europese exportmarkten, maar lijkt het herstel kwetsbaarder dan een jaar geleden gedacht. De Nederlandse export zal, zeker nu ook het valuta- en grondstoffeneffect wat uit de cijfers zal verdwijnen, meer dan ooit haar innovatieve vermogen moeten uitbaten om de geprognosticeerde groei van 10% te gaan halen. Gelukkig heeft de exportsector wat dat betreft een uitstekend trackrecord over het afgelopen decennium opgebouwd en zijn wij vol vertrouwen dat ook in 2016, mede dankzij nieuwe exportmarkten, de groei gerealiseerd gaan worden.
Atradius en EVO-Fenedex staan klaar om u daarbij verder te ondersteunen. Wij spreken de wens uit dat u met dit rapport in de hand verder aan uw eigen succesvolle export kunt bouwen.
Bart Jan Koopman
Directeur EVO-Fenedex
Tom Kaars Sijpesteijn
Directeur Atradius
Belangrijkste resultaten Trends in Export 2016
Hebben exporteurs de positieve verwachtingen over 2015 kunnen waarmaken en wat voorspellen ze voor de export in 2016? Op welke nieuwe markten ligt de focus het komend jaar? Het jaarlijkse onderzoek Trends in Export geeft hierop de antwoorden. Dit jaar is er extra aandacht voor handel binnen de Europese interne markt.
Forse exportgroei in 2015
Exporteurs hebben in 2015 de verwachting van 9% exportgroei die zij vorig jaar uitspraken waargemaakt. Dit percentage is iets hoger dan de 8,5% groei die zij vorig jaar wisten te behalen.
Hoge verwachtingen voor 2016
Voor 2016 spreken Nederlandse exporteurs een gemiddelde groeiverwachting van 10% uit. Respondenten blijven positief over hun exportkansen.
Exporteursvertrouwen stabiel
Het gemiddelde exporteursvertrouwen komt dit jaar uit op een 6,6. Dit is een lichte verbetering ten opzichte van de 6,5 van vorig jaar.
Alle sectoren laten groei zien
De tien grootste branches binnen het onderzoek hebben in 2015 hun export allemaal zien groeien. Ook voor 2016 zijn zij positief gestemd. De groeiverwachtingen variëren van 4% tot 17%.
Verenigde Staten populairste bestemming buiten EU
69% van de totale uitvoerwaarde wordt behaald in landen binnen de Europese Unie. Duitsland was ook in 2015 traditiegetrouw onze belangrijkste handelspartner, gevolgd door België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Buiten de EU staan de Verenigde Staten voor het eerst op een gedeelde eerste plaats met Zwitserland, gevolgd door Rusland en Noorwegen. China staat voor het eerst in de top 5 van populairste bestemmingen buiten de EU.
Duitsland groeimarkt van 2016
Voor 2016 verwachten de meeste exporteurs een stijgende exportomzet in Duitsland, op de voet gevolgd door Iran en de Verenigde Staten. Exporteurs verwachten veel van Iran nu de sancties tegen dit land worden afgebouwd. EU-landen Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken scoren ook opvallend goed. Rusland blijft de lijst van landen waar een dalende exportomzet wordt verwacht aanvoeren. Egypte en Saoedi-Arabië staan op plek 2 en 3.
De Verenigde Staten en Iran de nieuwe bestemming voor 2016
Bijna de helft van de exporteurs (46%) heeft in 2015 nieuwe exportmarkten betreden. Meest populair als nieuwe markt in 2015 waren de Verenigde Staten, China en het Verenigd Koninkrijk. De Verenigde Staten blijven ook voor 2016 de favoriete nieuwe markt. Nieuw in de top 5 is Iran dat op een tweede plek staat. Voor het eerst sinds 2011 staan er EU-landen in de top 5 van nieuw te betreden markten. Denemarken, Polen en het Verenigd Koninkrijk worden alle drie bestempeld als nieuw afzetgebied.
Betalingscondities
De kredietwaardigheid van buitenlandse klanten is in 2015 bij 57% van de exporteurs gelijk gebleven. Toch ziet 16% een verslechtering van de kredietwaardigheid. Minder exporteurs geven aan strikter geworden te zijn met het hanteren van betalingscondities. Net als in eerdere jaren gebruiken zij vooruitbetaling en kredietverzekering het vaakst om hun betalingsrisico’s af te dekken.
Europese interne markt scoort ruime voldoende
Exporteurs geven de Europese interne markt een 6,9. Als belangrijkste voordelen worden genoemd het vrije verkeer van goederen en diensten, de gezamenlijke munt en de makkelijke markttoegang. De regelgeving die nog steeds per lidstaat verschilt en de hoeveelheid en ingewikkelde wetgeving worden als de twee belangrijkste nadelen van de Europese interne markt genoemd. Als derde wordt oneerlijke concurrentie genoemd, die door 37% van de respondenten wordt ervaren.
TTIP en associatieovereenkomst EU-Oekraïne spelen niet
Veruit de meeste exporteurs hebben geen mening over TTIP of weten niet wat het aanstaande handelsakkoord met de Verenigde Staten inhoudt. Een kleine 20% is positief. De Verenigde Staten worden wel als vijfde markt genoemd waarmee een handelsakkoord gewenst is. Meer dan de helft van de respondenten geeft aan niet bekend te zijn met de inhoud van de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne. Van de respondenten die er wel mee bekend zijn is 37% positief en 45% negatief over de overeenkomst.
Gevolgen Brexit
Een derde van de exporteurs verwacht negatieve gevolgen van een eventuele Brexit. Onder deze groep bestaat de angst dat export naar het Verenigd Koninkrijk lastiger gaat worden ten gevolge van extra papierwerk, kosten en regels. 66% verwacht echter helemaal geen gevolgen te ondervinden wanneer het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt.
Downloads
9.12MB PDF